Onu ben bu soruyla hatırlıyorum. "Son bir sorum daha olacak Efendim" deyip, en önemli sorusunu kapıdan çıkıp giderken ayaküstü soran ve ucube Columbo yaratığından kurtulduğuna sevinmek üzere olan katilin verdiği falso ile cinayetleri çözen itici ama sevimli sivil komiser...
İzlemeye değerdi. Komiser Columbo'nun ön adını bilmiyoruz. Ben o ismin herhangi bir dizide telaffuz edildiğini de duymadım. Bu kriminal dizi klasiğine can veren Peter Falk ise, neredeyse sadece "Columbo" olarak tanınan dahiyene oyuncu. 1927'de New York'ta doğan ve İtalyan asıllı denmesine rağmen aslında Doğu Avrupalı. Babası Polonyalı, annesi Rus. Daha üç yaşındayken, kanser tümörü nedeniyle bir gözünü kaybetmesine rağmen bu kadar başarılı bir aktör olmasına bakarak, "aktörlük onun mayasında var" diyebiliriz. Hiç görmediğimiz ama her dizide hakkında birkaç anektod dinlediğimiz karısı ve bilinmeyen ön adıyla Columbo, televizyon tarihinin en önemli figürlerinden biri olmayı başarmıştır. Peter Falk'ın ilk önemli sinema deneyiminin 1961'da Frank Capra'nın yönettiği "Pocketful of Miracles" olduğunu söylerler. Ben, onun Columbo öncesi hayatının sinama dışındaki kısmının daha ilginç olduğunu düşünüyorum. Falk, Amerikan Deniz Kuvvetlerine başvurup denizci olmak istiyor, gözü nedeniyle almıyorlar. Derken ahçı oluyor ve iyi br eğitim almanın en iyi çözüm olacağunu düşünerek erebiyat ve siyaset bilimleri eğitimi alıyor. 1953'de CIA ajanı olmak istiyor, ama bu kurum onu -McCarty dönemi tabii- sırf bir zamanlar Avrupa'da "Komünist bir ülkede" bulunduğu gerekçesiyle reddediyor. Bir muhasebecinin yanında çalışıyor ve bütün bu süre boyunca amatör tiyatro çalışmalarını sürdürüyor. Peter Falk 1960'da uzatmalı sevgilisi piyanist Alce Mayo ile evlendikten sonra üne kavuşuyor. Tabii mütevazi bir ün.
Ben onu en son, 1965'de çevrilen ve benim en sevdiğim filmlerden biri olan Blake Edwards'ın "The Great Race"de gördüm. Beşiktaş'ta tüm dünya sinema tarihinin filmlerini bulup bize "servis" eden dostlarım sayesinde, Tony Curtis ve Jack Lemmon'u (Billy Wilder'in "Bazıları sıcak sever" filminden sonra) yeniden bir araya getiren bu filmde Peter Falk, komik kötü adam Jack Lemmon'ın çömezi rolündedir ve adı da Maximillian 'Max' Meen'dir! O dönemde bir taraftan da amatör tiyatroculuğu sektirmeden sürdüren Falk, 1965'de kısmen bizzat finanse ettiği bir televizyon dizisinde oynuyor ama bu hukuk/avukat dizisi tutmuyor.
Ve 1968'de ilk kez Columbo rolüyle tek bir televizyon filminde oynuyor. Filmin adı "Lieutenant". Bu film çok tutunca, 1971'de Columbo dizisinin çekimleri başlıyor. Columbo rolü kısa sürede üzerine yapışıyor ve Falk başlangıçta bu durumdan menun değil. Birkaç filmde yan roller oynuyor. Bu filmlerin hiçbiri sıradışı değil. Sonunda Columbo ile özdeşleşmeyi kabul ettiği anlaşılan Peter Falk, Amerikan NBC televizyonuyla bir anlaşma yapıyor ve 1978'e kadar yılda altı Columbo filmi çeviriyor.
Eski pardösüsü (trençkot) ve Peugeut marka dökük arabası, purosu ve salaş haliyle Peter Falk, hiç de kolay bir aktör değil. Anlatıldığına göre senaryoyu değiştirmekten tutun da bazı dizileri yeniden yazmak/çekmek olayına kadar her şeye karışmış. Aktör, bu rolüyle iki kere Emmy ödülü almış. Columbo, sinemada şansını yeniden deneyip Wim Wenders'le bir film çevirip hoşnut kalmayınca 1987'de Peter Falk'lıktan istifa edip, hayatını Columbo olarak sürdürme kararı almış ve 2003'e kadar Columbo olarak yaşamıştır.
Şimdi gelelim, asıl stara...
Columbo öykülerini Peter Palk için yazan Steven Bochco, bugün gene en başarılı televizyon dizilerinin yazarı olarak New York'ta yaşamaktadır. İlk kez 1960'da görünen Columbo figürünü Thomas Mitchell oynamıştı. Columbo rolü aslında Bing Crosby için yazılmış ama Crosby reddedince, Peter Falk rolü kapmış.
Columbo dizisi sadece harika bir eğlencelik olmanın ötesinde, polis ve hukuk çevrelerinde yer bulan bir kavramın da babası. "Columbo efekti" denen bu olayda sorguyu yapan kişi dikkatsiz, sllapati ve bilgisiz görünür.
Peter Falk, 2007'den beri Alzheimer hastasıydı. 2009 yılından itibaren artık kendini kontrol edebilecek durumda değildi. 2009 yılında yeniden basına malzeme oldu. Karısının onun adına karar verme yetkisine sahip olduğu, bir mahkemenin bu yönde karar verdiği yazıldı.
Peter Falk, 23 Hairan 2011 günü gecesi, hayatının bundan sonraki kısmını ekranlardaki Komiser Columbo olarak sürdürmeye karar vererek aramızdan ayrıldı!
