Gelişmeleri, 1989'da Berlin Duvarı'nın yıkılması olayı çerçevesindeki hızlı ve barışçıl halk devrimlerine benzetebiliriz. Berlin Duvarı'nın yıkılması öncesi ve sonrasındaki olayları hatırlayalım. Çekoslavakya, Doğu Almanya, oradan Romanya ve Bulgaristan... Bu ülkeler ve diğer "Sosyalist" ülkelerde halk isyanı, sadece köhne/kukla "sosyalist" iktidarların değil, Sovyet tipi "sosyalist" rejimin de yıkılmasına neden olmuştu ve nihayet 1991'de Sovyetler Birliği çökmüştü.
Şimdi çöken, Ortadoğu'nun pragmatik köhne despotizmi. Ve çöküş, sanıldığı gibi sadece Amerikan destekli Mübarek ve benzeri despotları değil, Suriye ve Hamas gibi Amerikan/İsrail düşmanı iktidarları da kapsıyor.
Mesela Hamas'a karşı "Dönüşüm Manifestosu"nu yayımlayan Gazzeli Gençlik Hareketi, manifestoda, "Biz özgür olmak istiyoruz" diyor. "Biz normal bir hayat yaşayabilmek istiyoruz." Burada sözünü ettikleri 'Normal hayat', Hamas'ın katı "İslami Yaşam Tarzı"na karşı bir hayat tarzıdır.
Bir ay içinde bütün Arap coğrafyasını sarsan gelişmelerin kısa kronolojisi, gelişmelerin seyri konusunda bazı ipuçları verebilir:
17 Aralık
Tunuslu manav üniversiteli Muhammed, polisin keyfi davranışı ve haksızlığını protesto etmek için kendini ateşe verdi. Ayaklanma ve gösteriler başladı. Benzeri olaylar diğer Arap ülkelerinde de görüldü. Tunus Cumhurbaşkanı Bin Ali, Tunus'da interneti kısmen kapattırdı. Arap ülkelerinde yaygın gösteriler başladı.
7 Ocak
Cazayir'de gösteriler sırasında ölenler oldu.
8 ve 9 Ocak
Tunus'daki gösterilerde çok sayıda gösterici öldü. Cezayir'de polis, bine yakın kişiyi tutukladı.
12 Ocak
Tunus içişleri bakanı görevinden alındı. Üniversiteler kapatıldı. Polis geri çekilmeye başladı. Yer yer yağmalama olayları.
14 Ocak
Bin Ali Suudi Arabistan'a kaçtı. Ürdün'de protesto gösterileri.
15 Ocak
Bin Ali'nin ailesinden olanlar tutuklandılar. Tunus'da yen seçimlerin yapılacağı ilan edildi.
17 Ocak
Kahire'de Meclis binası önünde göstericiler kendini yakmaya çalıştı.
18 Ocak
Kahire'de üç kişi kendini yakmaya çalıştı. Tunus'ta eski iktidara karşı gösteriler sürüyor.
21 Ocak
Ürdün'de gösteriler.
25 Ocak
Mısır'da tüm ülkede gösteriler. Çok sayıda ölü ve yaralı var.
26 Ocak
Eski Tunus Cumhurbaşkanı için uluslararası tutuklama emri çıktı. Mısır'da internet kapatıldı.
27 Ocak
Mısırlı muhalefet lideri El Baraday Kahire'ye geldi. Yemen'in başkenti Sanaa'da büyük bir kitle gösterisi oldu.
28 Ocak
El Baraday'a ev hapsi. Mısır ordusu büyük şehirlerde gösterilere müdahale ediyor. Ürdün'de yeniden büyük bir gösteri.
31 Ocak
Mısır ordusu, barışçı gösterilere müdahale etmeyeceğini ilan etti. Suriye Cumhurbaşkanı Esad, reformlar yapacağını ilan etti.
1 Şubat
Mısır'da milyonlarca insan gösteri yapıyor. Cumhurbaşkanı Mübarek, birdahaki seçimlerde aday olmayacağını ilan ediyor. Ürdün Kralı II. Abdullah, Ürdün Hükümeti'ni görevden azletti. Cezayir'de devletin çeşitli kesimlerinde çalışan onbinlerce kişi greve çıktı ve Hükümet'in istifasını talep etti.
2 Şubat
Yemen'de Cumhurbaşkanı Salih, 2013'deki seçimlerde aday olmayacağını ilan etti. Mısır'da Mübarek taraftarları yabancı gazetecilere saldırıp onları ayaklanmaları kışkırtmakla suçladı. Mübarek taraftarları ile karşıtları arasındaki çatışmalarda yüzlerce insan yaralandı. El Baraday, orduyu halka karşı şiddet kullanmamaya çağırdı. Mübarek, "ülkede kaos çıkar" bahanesiyle, geri çekilmeyeceğini açıkladı ve muhalif Müslüman Kardeşler'i görüşmek üzere çağırdı.
3 Şubat
Yemen halkı, "Öfkenin Günü" gösterilerine bütün ülkeyi çağırdı ve hükümetten yeni taleplerde bulundu. Gösterilerde olay çıkmadı. Cezayir Cumhurbaşkanı, reformlar yapacağını açıkladı ve İslamcı teröre karşı daha ciddi olunacağını ilan etti.
4 Şubat
Suriye halkı, ülkede yaşam koşullarının düzeltilmesi için "Öfkenin Günü" çağrısı yaptı. Gösteriler sakin geçti. Fas'da da gösteriler başladı. Tunus'da 24 valinin tamamı görevden alınıp yenileri atandı. Avrupa Birliği, eski Tunus Cumhurbaşkanı, karısı ve onlara yakın 46 kişinin AB'deki tüm banka hesaplarını dondurduğunu ilan etti. ABD, Mısır ordusu ile Mübarek'in iktidardan indirilmesi ve Mısır'da geçici bir yönetim kurulması konusunda pazarlıklar yapıyor. Amerikan basınından sızan haberlere göre ABD, Mübarek'in yardımcısı Ömer Süleyman'ı destekliyor ve muhalefetle ortak hareket etmesini istiyor.
5 Şubat
Mısır'da iktidardaki Ulusal Demokrat Parti'nin yönetimi istifa ediyor. Mübarek'in oğlu Cemal de (müstakbel Cumhurbaşkanı!) partideki önemli yerini kaybediyor. Tunus'daki gösterilerde polis iki göstericiyi vurarak öldürüyor. Suudi Arabistan'da başlayan gösteriler sürüyor. 40 Kadın, İçişleri bakanlığının önünde gösteri yapıp siyasi tutukluların serbest bırakılmasını istiyorlar.
6 Şubat
Tunus'da yeni kurulan geçiş hükümeti, eski Cumhurbaşkanı Bin Ali'nin partisini tasfiye ediyor. Mısır'ın Cumhurbaşkanı yardımcısı Süleyman, Mübarek'ten iktidarı devralmayı reddediyor, ama anayasayı değiştirmeyi ve memur maaşlarına zam yapmayı vaad ediyor.
7 Şubat
Yemen polisi, Cumhurbaşkanı'nın istifasını isteyen göstericilere karşı sert davranıyor.
8 Şubat
Mısır Hükümeti'nin gösterilere bir son vermek istediğini ilan ettiği gün, gösterilere katılanların sayısı tam bir rekor kırıyor. Gösterilerde ölenlerin sayısı 300'ü buluyor. Irak'daki El Kaide, Mısırlıları cihada çağırıyor.
9 Şubat
Müslüman Kardeşler, Mübarek ile yaptıkları görüşmeleri sona erdirip, Mısır'da Mübarek'in istifasını isteyenlere katılıyorlar.
12 Şubat
Cezayir'deki halk hareketi, 12 Şubat günü Hükümeti düşürmeyi amaçladığını açıklamıştı.
Mübarek Mısır'ı terketti...
