Bay Chomsky, dünyanın en çok alıntı yapılan bilim adamısınız., 45 yıldır siyasi aktivistsiniz. Bugün politikaya şöyle bir bakınca, insan sormak zorunda kalıyor: "Public intellectuals" (Basında kendine yer bulan, yazarak kitlelere ulaşabilen entelektüeller) belli hedeflere ulaşabilecek durumdalar mı?
Bu soruya nereden geldiniz?
Afganistan'da savaşılıyor, dünya ekonomik krizin sonuçları altında eziliyor, sosyal uçurum derinleşiyor...
Sorun çok basit. Entelektüellerin ezici çoğunluğu, iktidarların hizmetkarı. Kendilerine "uzman" deyip hükümetlere danışmanlık hizmeti veriyorlar -hem de sadece bugün değil, yüzyıllardır. Ama her toplumun kıyısında, eleştirel entelektüeller vardır. Bu iki entelektüel tipi de etkilidir: İktidarların uşağı olanlar ve Muhalifler.
Biz gene de kuşkucuyuz. Son 45 yıldır neyi değiştirebildiniz?
Bizzat ben birşeyleri değiştirmedim. Ben bir hareketin parçasıydım ve bu hareket birçok hedefe ulaştı. Bugünün dünyası, 45 yıl öncesinin dünyasından temelden farklı: Vatandaş hakları için, insan hakları için, kadın hakları için, çevrenin korunması için, baskı ve tahakküme karşı, şiddete karşı mücadele, dünyayı şekillendirdi. Hiçbirşeyin değişmediğini söylüyorsunuz, sizi anlayamıyorum!
Dünyanın bugün 40 veya 50 yıl öncesine göre daha iyi olduğuna inanıyor musunuz?
Gayettabii! Massachutes Institute of Technology'nin (Üniversitesinin) koridorlarında bir gezinin. Öğrencileri yarısı kadın. Üçte biri etnik azınlıklardan, hepsi rahat giysiler içinde, her türlü konuda angaje olmuş durumdalar. Ben buraya 50 yıl önce geldiğimde herşey farklıydı: Sadece beyaz erkekleri görüyordunuz, hepsi resmi kıyafetliydi ve sadece kendi işleriyle ilgileniyordu. (...)
Ama öğrenciler de daha siyasi olmadılar mı? Bugünün kuşağı, dünyaya ilgisiz olmakla suçlanıyor.
Bence bu yanlış. Üniversitelerdeki yüksek politize olma durumu çok kısa sürdü -1968'den 1970'e kadar. Ondan önce öğrenciler politize olmuş değildi. Vietnam Savaşını düşünün, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki en büyük suç. Amerika'da herhangi bir protesto biçiminin oluşması dört-beş yılı aldı. 70'li yıllarda etki hızla azaldı. Irak Savaşından önce çok farklıydı ama: Bildiğim kadarıyla tarihte, başlamadan önce karşı gösteriler yapılan ilk savaş Irak Savaşıydı. Benim öğrencilerim derslerin bırakılıp protesto gösterilerine katılmak istediler. 50 yıl önce bu kesinlikle olmazdı. Gösteriler savaşı engellemedi, ama sınırlandırdı/kısıtladı. (...)
Böyle protesto gösterileri saman alevi değil mi?
Hayır. Politize olma durumu bugün 50 yıl öncesinden çok yüksek. Süreklilik arzeden aktivizmin birçok şekilleri gelişti. Bunlar, bizim mücadelemiz olmasaydı gelişemezlerdi: Mesela kadın hakları konusunda düzenli bir gelişme var. Anneanneme, baskı altında olup olmadığını sorsaydım, ne konuştuğumu bile anlamazdı. Annem de, "Baskı altındayım, ama buna karşı ne yapılır bilmiyorum" derdi. Kızım ise böyle bir soru sormam halinde beni dışarıya atar! Dünyamız daha insani bir yer oldu. (...)
İlerleme zamanları ve gerileme zamanları dye birşey varsa, 50 yıl sonra dünya bugünkünden daha iyi bir yer olur mu?
50 Yıl sonra dünyanın ne olacağı, bugünün genç neslinin ne yaptığına bağlı. Dünyamızın varlığını tehdit eden iki büyük tehlike var; Çevre felaketi ve atom silahları. Bugün çevre için mücadele etmezsek, 50n yıl sonra ağır bir çevre kriziyle karşı karşıya kalabiliriz. Atom silahları tehlikesini konuşmaya bile gerek yok. Korkunç Fukushima felaketi, atom enerjisi kullanmanın ne kadar büyük riskler taşıdığını hatırlattı. Bunları görmezden gelemeyiz! (...)
Bugün 82 yaşındasınız ve (hedeflerinizin) ulaştıklarınızdan memnun musunuz?
Memnun olmak hiç mümkün değil. Hayatımın çok fazla boyutu var. Aile, meslek, siyaset, ve birkaç şey daha. Bazılarından memnunum, bazılarından değil. Bu dünyanın sorunları haala oldukça büyük. ABD'de sosyal eşitsizlik, 1920'lerin düzeyinde. Ve ekonominin toplum üzerindeki etkisi haala muazzam büyüklükte. Bundan memnun olamam! (...)
Sık sık Anarşist olduğunuzu söylüyorsunuz -ne demek istiyorsunuz?
Anarşistler, iktidar yapılarını görüp tanımaya çalışıyorlar. Güç kullananlardan, bunun gerekçesini belirtmelerini istiyorlar. Gewrekçelendirmek yererli olmuyor. O zaman Anarşistler bunları deşifre ediyorlar, açığa çıkarıyorlar. -Onlar için hiç farketmiyor. Açığa çıkarılan ataerkil aile sırları mıymış, mafyavari uluslararası sistem miymiş, yoksa ekonominin özel tiranlıkları mıymış... (...)
Bütün öğrenciler Anarşist mi olmalı?
Evet. Öğrenciler, otoritelere meydan okumalı ve böylece uzun Anarşist geleneğe katılmalı. (...)
Bugünün öğrenci kuşağı kim veya neye meydan okumalı?
Bu dünya acıyla, zulümle, şiddet ve felaketlerle dolu. Öğrenciler bir karar vermeli: Bunlar onları ilgilendiriyor mu yoksa ilgilendirmiyor mu? Ben diyorum ki: Etrafınıza bakın, sorunları analiz edin, ne yapabileceğinizi kendinize sorun ve sonra çalışmaya başlayın!
14.6.2011, Die Zeit
