Millet/Ulus ile Milliyetçiliğin/Ulusalcılığın örtüşmesi ilkesi ve Sünni Ulusalcılığı

İllüstrasyon: Moebius

Milliyetçilik (yani ulusalcılık), kapitalizme özgü siyasi bir prensip. "Ulusalcılık" denince akla sadece etnik Türk/Kürt gibi kökenlerin gelmesi, ulusalcılığın aslında ne olduğunun etraflıca anlaşılmamasıyla ilgili. Mesela Türkiye'nin Kemalistleri ve MHP'liler Türk Ulusalcısıysa, Müslüman Muhafazakarları da Sünni Ulusalcısı. Bunların arasında nitelik anlamda bir fark yok. Ama burada, Millet ile Milliyetçilik (yani Ulus ile Ulusalcılık) örtüşmesi ilkesine çok kısaca değinmeye çalışacağız.
Milletçiliğin Millet ile kesiştiği temel ilkesi, bir -kültürel homojen- milletin yaşadığı alanın üzerinde o milletten tek bir siyasi yapının bulunmasıdır. Yani "Türklerin yaşadığı bölgede bir Türk siyasi irade hakim olmalıdır". Bunu şöyle de okuyabiliriz: Türklerin hakim olduğu yerde Türk olmayan bir siyasi irade bulunamaz. Ama aynı "Milliyetçilik mantığı" şöyle de okunabilir: "Kürtlerin yaşadığı bölgede bir Kürt siyasi irade hakim olmalıdır" -veya şöyle: "Sünnilerin yaşadığı bölgede bir Sünni irade hakim olmalıdır." Bunun devamı, Türklerin olduğu yerde Kürtlerin, Kürtlerin olduğu yerde Türklerin, Sünnilerin olduğu yerde Alevilerin yönetmesinin istenmemesidir.
Millet ile Milliyetçiliğin örtüşmesi ilkesinin bozulmasından doğan öfkeye, Milliyetçi öfke diyoruz...
Görüldüğü gibi bu ilke, azınlık/çoğunluk milliyetçiliğini de kapsayan bir ilkedir. Milliyetçilik, siyasi meşruiyet/legitimasyonla ilgili bir şeydir.
Milliyetçiliğin ortaya çıktığı noktalara örnekler verelim...
Mesela yeni "Sünni Milliyetçiliği", Sünniliği kapsadığı halde, Sünniliğin tümü ulusal sınırlar dahilinde değildir, dışında daha fazla Sünni -ama Suriye'de de onca Sünni'ye hükmeden Alevi azınlığı vardır. Sünni Milliyetçiliğinin Sünni Suriye'nin muktedir azınlık Aleviliğine öfkesi, malum milliyetçi tepki babında "anlaşılabilir" bir durumdur! Aynı şey, Kürt Mikromilliyetçiliğinin Dersimli Zaza azınlık için geçerlidir. Kürt milliyetçileri, Zazalara, "kendilerini Kürt diye tanımlamaları için" baskı yapmıştır -ki tipik milliyetçi reaksiyondur.
Milliyetçiliğin ortaya çıkmasındaki diğer örtüşme meselesi, bir milletin milli siyasi iktidarının, o ülkenin dışındaki aynı milletten halk gruplarının üzerinde siyasi iradesinin bulunmamasından doğar, yani millet büyüktür ve milli iktidar, milletin sadece bir bölümüne hükmetmektedir. Bu durumda da milliyetçilik ortaya çıkar. Türk Hükümeti'nin, dış Türklere hükmedememesi, milliyetçilikle ilgili "duygular" uyandırır (Turancılık). Aynı şekilde BDP'li belediyelerin (veya Barzani'nin) yönetemediği Suriye Kürtleri, Kürt milliyetçiliğinin ilgi alanına girer (Büyük Kürdistan). Sünnici Müslüman Muhafazakar AKP'nin Sünni Milliyetçiliği de, "Tüm Sünnilerin üzerinde yönetici olmak istemek"ten doğan tipik bir milliyetçilik türüdür.