Laos Halk Partisi ve "Kızıl Prens" Souphanouvong

Sovyetler Birliğinin kurulması ve ardından Çin'deki gelişmeler, Güney-Doğu Asya'da fırtınalar kopardı. O fırtınalardan biri de Çin'e, Kamboçya'ya, Myanmar'a, Tayland'a ve Vietnem'a komşu olan Laos'da koptu.
Pathet Lao, Laos'daki Komünist Hareketin önderliğinde Japonya'ya karşı direnişle birlikte doğdu. Bu grup, zaten 1945'den beri Fransız sömürgeciliğine karşı savaşıyordu. Savaştan zonra galiplerin tarafında yer almış Fransa, Güney-doğu Asya'ya geri dönme hayalinin peşinden gidiyordu.
Gerilla Hareketi "Pathet Lao" (Lao Ulusu), 1954 ile 1973 yılları arasında ülkenin yarısını kontrolü altına almayı başardı, 1975'de ise tüm ülkeyi kontrol eder hale geldiler. Böylece örgüt, ülkeyi tamamaen kontrol eden tek siyasi güç oldu.
Bu arada 1930 yılında Ho Chi Minh "Hindiçini Komünist Partisi"ni kurdu. Parti, Fransız sömürge bölgeleri Kamboçya, Laos ve Vietnamlı genç entelektüelleri derinden etkiledi. Ama parti 1951'de üç yerel örgüte ayrıldı. İşte bu ayrılmada Laos'daki Komünist Parti'nin başına, dünyaca ün kazanan "Kızıl Prens" Prens Souphanouvong geçti (1909-1995). Kızıl Prens, ülkede 1950'lerden 1970'lere kadar kurulan üç koalisyon hükümetinde yer almıştı. Hindiçini Komünist Partisinden ayrılıp "Lao Halk Partisi" adını alan yeni Komünist Partisi, ilk kongresini 22 Mart 1955'de yaptı, kongreye 25 delege katıldı ve 300 üyeyi temsil etti. Partinin tüzüğü, Vietnam Komünistlerinin tüzüğüyle aynıydı.
Lao Halk Partisi 1956'da, "Lao Yurtsever Cephesi"ni kurdu. 1975'de parti, Vietnamlı Komünistlerin de desteğiyle, Laos'da iktidarı devraldı ve Sovyet örneğine yakın bir sistem kurdu. Kızıl Prens, Demokratik Laos Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı oldu, ama asıl iktidar gücü, Başbakan ve parti genelsekreteri Kaysone Phomvihan'ın elindeydi.
Kızıl Prens, Ho Chi Minh ile birlikte
Kızıl Prens, Laos'daki Luang Prabang bölgesi kralı Boun Khong'un oğlu. Prens Souphanouvong, Hanoi'de Ho Chi Minh'ile buluştu ve ondan öyle etkilendi ki, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ülkesine dönünce hemen Fransızlara karşı savaşanlara katıldı. Lao Itsala Hareketinin önderi oldu. Daha sonra direnişçilerin Hükümetinin Dışişleri Bakanı oldu.
Kızıl Prens, 21 Mart 1946'da Thakhek savaşında Mekong üzerinde bir motorla kaçarken, alçaktan uçan bir savaş uçağı tarafından tarandı ve ağır yaralandı. Kızıl Prens, yaralarına rağmen Bangkok'a kaçmayı başardı. Asıl bu olaydan yıllar sonra ünlendi.
1986'da, bir türlü iyileşmeyen hastalığı nedeniyle görevini vekaleten Phoumi Vongvichit devraldı. 14 Ağustos 1991'deki Anayasa değişikliğiyle Kaysone Phomvihane yeni Cumhurbaşkanı seçildi.
Kızıl Prens, bir Vietnamlıyla evliydi. Karısı Nguyen Thi Ky Nam'la on çocukları oldu.
Laos, 40.000 yıllık bir kültür tarihine sahip. Evet bu küçük ülke, ummadığınınız kadar eski. İyi örgütlü toplumsal yapısını M.Ö. 1500'lerde kuran Laos'un bugünkü halkını, M.S. 500'lü yıllardan itibaren Kha Halkları oluşturuyor ve bu halk, Kamboçya'daki Angkor uygarlığının varisi Funan devletine tabiydi. Günümüz Laos'una kadar gelen tarih ise, ülkenin eski bayrağına da şeklini veren "Milyonlarca Filin İmparatorluğu" Lan Xang, 14. Yüzyılda Fa Ngum tarafından kuruldu ve altın devrini 17'inci Yüzyılda yaşadı. 18'inci yüzyılda birbirine düşman üç Hanedanlığa bölündü. Siyam, bu zayıflığı fırsat bilerek ülkeyi topraklarına kattı, ama ilk ayaklanma hemen ardından geldi: 1827'de. Ama 19'uncu Yüzyılda Fransızlar bu bögede hızla güç kazandılar. Bir Laos Ulusu kurmak fikri, 20'inci yüzyıl başında ortaya çıktı ve Komünistler tarafından gerçekleştirildi.
Laos Komünistleri ve Vietnamlı Vietkong ve diğer Hindiçini devrimcileri, Laos kralları soyundan gelen Kızıl Prens'e asla tam güvenmediler. Bu yüzden, Laos Komünistleri içinde de asla bir numara olmadı. 13 Temmuz 2004'de Kızıl Prens'in 95'inci yaş gününü kutlamak amacıyla büyük gösteriler düzenlendiğinde, bu eski çekincenin kalktığı anlaşılıyordu. Gerçi büyük Budist törenler falan yapılmadı ama, Kızıl Prens zaten 9 Ocak 1995'de ölmüştü.