Milli ve Milliyetçi ruhun doğduğu yer

Bugünkü anlamda Milliyetçiliğin bir 'Endüstrileşme devri ürünü' olduğunu söylemeliyiz. Burjuva Devrimi'nin "Feodalizmi tasfiyesi nedeniyle" uzunca bir süre Sol tarafından olumlu bir şey olarak değerlendirildiği de malum. Endüstrileşmenin henüz yaygınlaşmadığı ilk kapitalist dönemdeki "Milli duygular" da Karl Marx tarafından eleştirilmiş olmakla birlikte, 'Milliyetçilik' formatına getirilen eleştiriler, ancak Marx'tan sonradır (Friedrich Engels'in de bugün "Milliyetçi" diye değerlendirilebilecek yazıları vardır) yani bugünkü anlamda bir 'Milliyetçilik karşıtı tutum', Marx ve Engels'in yaşadığı dönemde henüz etabile olmamıştı -ama Marx'ın Alman Devrimi hakkında yazdığı eleştiriler, daha sonraki 'Milliyetçilik eleştirileri' için alıntılanmıştır.
Milliyetçilik sosyo-ekonomisinin, endüstrileşmiş toplumlarda oluştuğunu ve milliyetçiliğin asıl temelinin de endüstriyel üretimle başlayan (ve günümüzde devam eden) kapitalizm türü olduğunu ne kadar tekrarlasak azdır. Milliyetçilik, çeşitli türleriyle, ancak günümüzün kapitalizm şartlarında oluşur. Kapitalizmi üreten ruh, aynı zamanda Milliyetçiliği/Ulusalcılığı üreten ruhtur. Burada bir noktaya dikkat çekmem gerek. Milliyetçilik/Ulusalcılık, ille de etnik kimlikle ilgili birşey demek değildir, dini kimlikle de ilgili olabilir. Asıl önemli olan, "Milliyetçi" tutumdur, ne milliyetçiliği olacağı, onun önüne getirilen sıfatla belirlenir. Türk ve Kürt Milliyetçiliği olduğu gibi, Sünni Milliyetçiliği de olabilir.
Kapitalist zihniyete ve oradan Milliyetçi zihniyete can veren düşünce biçimini iki bileşeni bulunur:
1. Kohärenz/Coherentism/Tutarlılık. Yani, bütünün parçalarının birbiriyle uyumu zorunludur. Bu şu demek: Sözlediğiniz söz, bir bütünle çelişmeyecek, rasyonel olacak (buna Konsistenz/Consistency de diyebiliriz). Ortaya bir fikir atıyorsunuz, bu, daha önceki kanıtlanmış teorilere de uyum sağlar olacak. Bu anlayış, bugünkü modern insanın temel düstüru.
Benzer durumları aynı şekilde (aynı kriterlerle) değerlendiriyorsunuz.
2. Effizienz/Efficiencz/Verimlilik. Yani, elinizdeki araçları/kaynakları, duygusallıktan uzak, buz gibi soğuk bir şekilde seçiyorsunuz.
Dünyada şimdi herkese, dünyanın en normal şeyi gibi gelen bu anlayış, amaca uygun rasyonel bir yaklaşımla, gözünü kırpmadan soğuk bir verimlilik hesbı yapıp doğanın ve hayatın canına okuyan bakış şeklidir. Milli ruh ve oradan da Milliyetçi ruh, tam da buradan doğar.