James Bond filmlerinin hepsini seyretmiş biri olarak, gizliservislerin çok daha farklı yapılar olduğunu tahmin etmek zor olmasa gerek. Okuduğum uzun bir makale ve bir kitaptan yola çıkarak, 21'inci yüzyılda devletlerin gizli haberalma teşkilatlarının nasıl bir dönüşüm geçirmiş olabileceği hakkında birşeyler yazabileceğimi düşündüm. Konu hakkında Türkçe materyal bulamadım (bulmayı da beklemiyordum açıkcası). Edward Snowden'in ifşaatlarından sonra, mesela Amerikan gizli servislerinin kapasitelerinin 11 Eylül 2001 ertesinde "muazzam" boyutlarda artırıldığını biliyoruz ama ne kadar "muazzam" olduğu konusundan ancak tahminlerde bulunabiliyoruz, mesela Amerikan NSA'nın inanılmayacak ölçülerde bilgi topladığı -hatta yığdığı- sır değil, ama bu bilgileri değerlendirip analiz edebilecek kapasiteye sahip mi? Sanmıyorum. Bugün galiba esas önemli olan, "Analiz kabiliyeti" ve bu hâlâ kıt dersek, yanlış birşey söylemiş olmuyoruz sanırım.
Gizli servisler, biri tamamen yeni üç alanda çalışıyorlar. Bunların ilki, en eski haberalma yöntemi "Human Intelligence", yani adam adama markaj ve insanlardan doğrudan bilgi alma yöntemi -ki James Bond da vazgeçmediği Walther PPK tipi tabancası gibi asıl bu yöntemi kullanıyor- ve ne kadar eskidiğinin de herkes farkında görünmüyor. Altın tabancalı adam Scaramanga bile daha sofistike yöntemlerle çalışıyor! Günümüzün gizli servislerinin adama silah dayayıp bilgi alan film tipleri olduğunu sanmıyorum. Onun yerine, "Signal Intelligence" denen sofistike dinleme yöntemleri devreye giriyor. Snowden'den bu konuda bir hayli bilgi geldiği malum.
Gizli servislerin haber almada kullandığı en yeni alan: Sosyal medya! Evet, bu alanda etki ajanı gibi işleyen "Troller" falan diye kestirip atılıyor belki, ama konu çok daha ciddi görünüyor. Sosyal medyadan da cidden bilgi topluyorlar. Okuduklarımdan çıkardığım sonuçlardan biri bu...
(Yazı devam edecek)
