Blogun konusu olmamakla birlikte, Apple'ın iPad'i icad ettiğinden beri sadece bu aleti kullanarak yazı yazan biri olarak, yazı ve yazar aplikasyonlarıyla edindiğim tecrübeleri burada kısaca paylaşmak istedim.
iPad ile yazı yazmak, her zaman yanınızda taşıyabileceğiniz hafif bir alet olması bakımından, hele benim gibi sürekli çeşitli mekanlarda dolaşan biriyseniz, ideal. Ama ekrandaki klavyede yazmak hiç pratik olmadığından, alete Bluetooth ile bağlanan ayrı bir klavye kullanmanızı önerebilirim, ben bunların da piyasadaki çeşitli türlerini denediğimden, en ince, hafif ve sağlam olması bakımından Logitech'in ürünlerini tavsiye edebilirim. iPad Pro'nun kendisi için özel üretilen klavyeler de çok iyi olmakla birlikte, bu aletler sadece alete takıldığı zaman çalışıyor ve size ille de bir mini Laptop kullanıyormuşsunuz hissini vermek istiyor, çalışırken ben bu iki aletin ayrı durmasına alışkın olduğumdan tercih etmiyorum.
Yazı ve uzun soluklu kitap hazırlıkları için şimdiye kadar çok sayıda aplikasyonu denedim ve bunlar içinde kendi yazı alışkanlıklarıma uyanları kullanıyorum elbette, ama aynı alışkanlıklara sahip olmayanlara da azıcık yardımcı olmak için bir çoğundan bahsedeceğim ve dikkatimi çeken özelliklerini anacağım.
Kullandığım ilk aplikasyon "Om Writer"ın iTunes'da artık satılmadığını üzülerek görmüş bulunuyorum, ama onun gibi, "sadece yazı yazmak ve yazarken sizi rahatlatacak meditasyon melodileri dinlemek" istiyorsanız, böyle bir imkan artık yok, ya da iyi aramak gerek. Laptop'dan iPad'e yeni geçtiyseniz ve Laptop'daki alışkanlıklarınız sürüyorsa, "Word"ün iPad sürümünü indirebilirsiniz, elbette daha basit yapılmış ve hafızada çok yer işgal ediyor, ama görüntü, bildiğiniz Word sayfası, üstelik "doc." Dosyası veya "pdf" halinde çok kapsamlı materyali göndermenize imkan veriyor. Bu aplikasyon, bitmiş hazır işler/yazılar, resmi yazışmalar ve onların gönderilmesi için ideal.
Yazmak, elbette oturup tek sayfalık köşe şeysi yazmak değil sadece. Uzun makaleler, öyküler, araştırma-inceleme kitapları ve romanlar yazmak için başka aplikasyonlar kullanmalısınız. Bu aplikasyonların -Apple'ın felsefesine de uygun olarak- kullanımının kolay olması, hem sinirlerinizi yıpratmıyor, hem de zaman kazanmanızı sağlıyor. Onun için eğer yazı ve uzun yazı yazıyorsanız, "iWriter"a bir bakmanızı öneririm. İlk versiyonu oldukça basit olan bu aplikasyon'un son "pro" versiyonu, oldukça gelişkin, ama esasen parça parça çalışan yazarlar için, yani bir bölümü yazıyorsunuz, kapatıyorsunuz, yeni bölüme başlıyorsunuz. Roman yazarken çeşitli bölümler arasındaki uyumu sağlamak (veya sağlamamak) için bölümler arasında geçişler yapılır, iWriter buna pek elverişli bir uygulama değil, ama daha kısa metinler için uygun.
Uzun metinler, romanlar ve araştırma-inceleme kitaplarının hazırlanması için yapılmış en iyi ve en basit aplikasyon, "Daedalus" -idi. Yıllarca kullandığım bu aplikasyonun bazı eksiklikleri olmakla birlikte, basitliği ve bir bakışta birçok bölümü, hatta işlerinizin tamamını görebilmeniz açısından çok iyi düşünülmüş olduğunu söylemeliyim. Örneğin, yazdığınız bölümlerin sıralamasını değiştirebiliyorsunuz, yazdığınız bir kişilikten başka hangi sayfada veya bölümde bahsettiğinizi bulabiliyorsunuz, elbette hemen her yazar aplikasyonunda olduğu gibi yazınızın kaç vuruş ve kaç kelimeden oluştuğunu görebiliyorsunuz, karakterlerin büyüklüğü için sadece iki ayrı norm olmasına rağmen, harf şekillerini de zevkinize göre değiştirebiliyorsunuz. Ama bu harika uygulama iki yıl önce satışını durdurup, daha ayrıntılı olduğu iddiasıyla "Ulysses"e dönüştü. "Daedalus" artık yenilenip güncellenmediğinden şimdi ikide bir de "hata" verebiliyor ve bu yüzden mecburen kullanmıyorum, ama kısa yazılarım için bu programı kullanmaya devam ediyorum.
"Ulysses", ayrıntılı bir yazar aplikasyonu. Yazı/kitap hazırlarken aldığınız notları ayrı bir şekilde kullanabiliyorsunuz falan, ama benim gibi işin asıl fikir kısmını kalemle, defterler üzerinde yapıyorsanız, bir sürü lüzumsuz ayrıntıyla boğuşuyorsunuz ve estetik olarak da "Daedalus"un oldukça gerisinde kalan bir uygulama, -tabii bir bakmanızda fayda olabilir.
Tanıdığım yabancı yazar dostlarımın önerisiyle satın aldığım, ama birkaç özelliği dışında kullanmadığım "Scrivo Pro", tam bir yazar aplikasyonu. Tüm işini ekranda yapan yazarlar için tavsiye edebilirim, ama benim çok önem verdiğim estetik yanı oldukça düşük. Bu programda başlıkları bile daha farklı harf karakterleriyle daha büyük yazamıyorsunuz mesela, ama yazarlığın en büyük belası olan "düzeltmeler" ve "bazı bölümleri yeniden yazmalar" konusunda, en iyi program. Değiştirdiğiniz bölümlerin eski versiyonlarını da koruyabiliyorsunuz, malesef bunun için çok detaylı -size yazacağınızı unutturanilecek karmaşıklıkta- bir işaretleme sistemine sahip. Bu programda da yazıp eklemeyi düşündüğünüz cümleleri, paragrafları uygun bir formatta saklayabiliyorsunuz, ama yazdığınız bölümleri açmadan, sadace bir kaç satırlığına görebiliyorsunuz (Daedalus'da açmadan tamamına gözatabiliyorsunuz). Scrivo Pro'da beni hayretlere gark ve de gurk ettiren özellik, yazdığınız metni size sesli olarak okuması. Program, klavyeniz o anda hangi dile ayarlıysa, elbette Türkçeye, Türkçe metninizi aplikasyon size okuyor ve siz de iPad'in oparlöründen veya kulaklıkla, kendi yazdıklarınızı dinleyebiliyorsunuz (ben Almanca da yazdığımdan klavyenin hangi dile ayarlı olduğuna dikkat etmem gerekiyor, yoksa alet acaip sesler çıkarıyor!) Bu özelliğin ne kadar önemli olduğunu her yazar anlayacaktır. Metni dinlerken -ki bazı sözcüklerin vurgusunda yanılsa da, inanamayacağınız kadar düzgün bir diksiyonla okuyor- yaptığınız yazım hatalarını çok kolay buluyor ve anında düzeltebiliyorsunuz, sonra kaldığınız yerden okutmaya devam ediyorsunuz. Ayrıca ses uyumu, yani yazdığınız metnin kulağa nasıl geldiği konusunda bir fikriniz oluyor, (unutmayın bu hizmeti size sevgiliniz, karınız/kocanız bile vermez, o yüzden) değerli bir özellik. Bu aplikasyon pahalı, ama bir de kısıtlı bedava versiyonu "Scrivener" var, tabii onda birçok faydalı özellik bulunmuyor.
Daedalus'dan mecburen vazgeçtikten sonra kullanmaya başladığım en iyi aplikasyon, "Werdsmith". Bu da abone olunan ve aylık veya yıllık ödemeler yaparak kullanılan aplikasyonlardan biri ve bence piyasadaki en iyisi. Scrivo Pro'nun özelliklerinin yarısına bile sahip değil, çok sayıda metnin bir arada çaprazlamasına işlenmesine uygun değil, arşivleme sistemi ilkel ama, bazı özellikleri onu benzersiz kılıyor. Bir kere estetiği gayet güzel, kullanması çok çok basit, size -yazarlar için önemli- bazı konularda yardımcı oluyor. Mesela hergün, belirlediğiniz bir saatte, "Haydi artık yazı saati" diye uyarıyor ve beyninize bir kurt sokmayı başarıyor, yani o gün henüz yazmadığınızı hatırlıyorsunuz. Ayrıca her gün kaç sözcük yazdığınızı size gösteriyor. Bu aplikasyon, her gün düzenli olarak yazmaya göre işliyor. Diğer ayrıntılar ve farklı metinler üzerinde birarada çalışmak için için Scrivo Pro veya Ulysses'i, olmadı Daedalus'u açacaksınız -ki buna imkan veriyor. Yani yazdığınız metni, diğer yazar aplikasyonlarında da açabiliyorsunuz. Bu aplikasyonu değerli kılan diğer özellik de, Daedalus gibi: yazdığınız metni iPhone'da da açıp bakabiliyorsunuz, değiştirebiliyorsunuz, veya yazmaya devam edebiliyorsunuz. Senkron bir uygulama, ve benim gibi sürekli dolaşanlar için ideal.
Tüm yazarlara verimli, yaratıcı, orijinal yazı hayatı, zevkli yazı günleri diliyorum.
